Wprowadzenie
Przyzwyczailiśmy się do szybkich zmian, jakie zachodzą w kulturze, gospodarce, społeczeństwie, polityce. Odmieniają nasze codzienne decyzje i przeobrażają struktury wartości. Stale mierzymy się z tym, że samoistnie i spontanicznie zachodzącym procesom, które identyfikujemy jako rozwój czy nawet postęp, towarzyszą kryzysy i katastrofy. Są to problemy identyfikowane od setek lat. Są więc przynajmniej tak stare jak kapitalizm. Oczywiście kapitalizm rozumiany jako formacja kulturowa i gospodarcza. Kryzysy, o jakich dzisiaj mówimy, zostały w większości zidentyfikowane w latach 60. XX wieku. Przez dziesiątki lat obserwujemy, jak się rozprzestrzeniają i pogłębiają.
Katastrofa klimatyczna, wymieranie gatunków, wypełnianie ekosystemu plastikiem, mają charakter globalny i kumulatywny. Globalna koncentracja kapitału, upadek klasy średniej i rozpowszechnianie się prekariatu towarzyszą słabnącej roli państwa jako regulatora rynku. Prywatyzacja publicznych i wspólnotowych zasobów osłabia podmiotowość i sprawczość społeczności i gdy zajdzie taka potrzeba, będzie bardzo trudna do odwrócenia. Do tych kwestii dopisać można powracające zagrożenia, które wydawały się zażegnane: Ksenofobia i rasizm z postaw marginalizowanych stają się sprawnie zarządzanymi przez populistycznych polityków narzędziami zdobywania i utrzymywania władzy. Powstało mnóstwo wspaniałych projektów starających się przeciwdziałać tym procesom. Wprowadzano regulacje prawne mające kompensować niechciane skutki rozwoju. Lokalne, regionalne i globalne. Nie przynoszą one jednak spodziewanych rezultatów. Rozwijanie recyklingu nie zapobiegło wzrostowi zarówno produkcji plastiku (i innych materiałów), jak i zaśmiecania nim środowiska. Porozumienia klimatyczne nie ograniczyły wzrostu antropogenicznej emisji gazów cieplarnianych, nie wspominając już o ich redukcji. Działania tego typu nie mogły przynieść oczekiwanych rezultatów z uwagi na ich ograniczony charakter. Konieczne są jednoczesne głębokie zmiany kulturowe, gospodarcze, społeczne realizowane na poziomie makro i mikro. Dla uwypuklenia tak radykalnego i kompleksowego podejścia wielu analityków i myślicieli używa terminu postkapitalizm. Na konferencjach rozpatrzymy postkapitalizm, czyli głębokie zmiany kulturowo-gospodarczego systemu, od strony teoretycznej oraz praktycznej. Będziemy analizować zarówno koncepcje postkapitalizmu, jak i miejskie praktyki zmian społecznych, środowiskowych, kulturowych i gospodarczych. Koncepcja postkapitalizmu – Pomiędzy rozwojem a katastrofą. Koncepcje postkapitalizmu rozwijane są szczególnie żywo w przez ostatnich 5, 10 lat. Jaki charakter mają te projekty? Na ile są to przedsięwzięcia opisowe, będące rezultatem prac badawczych? Na ile normatywne (płynące z ocennego, a nawet emocjonalnego stosunku do kapitalizmu)? Na ile konceptualne – projektujące zmiany społeczne, kulturowe, gospodarcze? A może wypowiedzi o postkapitalizmie możemy identyfikować – paradoksalnie – jako świadectwo wzmagającej się siły kapitalizmu? Na ile możliwy jest degrowth, pozarynkowe sposoby alokacji zasobów, powzrostowe tworzenie prawa i zarządzanie? Jakie powinny być rozwijane strategie zapobiegania konfliktom powstającym w efekcie zmian modeli gospodarczych i kulturowych? Czy postkapitalizm jest do pogodzenia z kapitalizmem 4.0? Miasto wobec wyzwań – pomiędzy rozwojem a zmianą systemu. Zmieniające się miasta, to miasta, które reagują na poniższe i podobne im problemy. Jak wzmacniać “progresywne” miasta w relacjach z konserwatywnymi władzami krajowymi? Jak włączać mieszkańców do zmian ingerujących w ich wzory konsumpcji i style życia, takie na przykład jak ustalanie priorytetów dla transportu publicznego? Jak administracja wspiera i wdraża innowacje społeczne opracowywane przez uczelnie i organizacje społeczne? Jak się uczymy na doświadczeniach innych miast? Jak miasta reagują na katastrofę klimatyczną i jak problemy ekologiczne powiązane są z innymi kryzysami? Jak chronić i odtwarzać zasoby i przestrzeń publiczną? Jak wypracowywać wskaźniki odróżniające zmiany powierzchowne od systemowych? Stawiane pytania wymagają podejścia wielostronnego – ekonomicznego, kulturoznawczego, historycznego, socjologicznego, prawnego, łamiącego bariery dyscyplin naukowych czy nawet odwołującego się do tradycji sprzed podziału na dyscypliny. Konferencja adresowana jest zarówno do środowisk akademickich, samorządowych, jak i organizacji i ruchów społecznych.
Problematyka
Uczestnicy